چند زبانزد گیلگی رامسری( 75)

1-      مَرده َبیگَتِه زنه گِه  مُردوم وِرِه تَش (دَسَ) نَدَنِن.

زنی که شوهرش او را دوست ندارد مردم به دست او آتش هم نمی دهند/.

کنایه: عدم توجه مردم به زن بدون همسر با طلاق عاطفی.

یادآوری:

1-      آقا آقا(یا خانم خانم) از خانه بیرون شونو.

ارزش و اهمیت افراد از داخل خانه به بیرون راه پیدا می کند.

2-      همیشیک گَبِرَرِه  گاو گی نَکَلَنِه.

برای پرنده گبر(ابیا) همیشه مدفوع گاو نمی ریزد.

کنایه: استفاده مناسب از فرصت ها و موقعیت های ویژه.

یادآوری:

شانس فقط یِه دَفعه دَرِ خانه آدم زَنِه!

شانس فقط یک بار درب خانه افراد را می کوبد.

3-      حاجی حاجی مَکه (این زبانزد فارسی است).

حاجی را کجا دیدی? در مکه.

کنایه: عدم پایبندی به قول و قرار.

4-      وی توک دابوسی وی کینِ رِه گب هَنِه!

دهانش را ببندی از ماتحت او حرف بیرون می آید.

کنایه: آدم پرحرف و بیهوده گوی.

یادآوری:

1-      لَج گاو.

2-      جِل جاو گاو

گاوی که پارچه کهنه را می جود.

5-      اونَرِه گِرزه گی آهین سَره.

برای او مدفوع موش به اندازه آهن ارزش دارد.

کنایه: آدم خسیس و حسابگر.

6-      اربابِه ندَشتنِن غصَّه!  نوکره وِدَشتن!

برای ارباب نداشتن و برای نوکر شمارش کردن رنج و غصه است.

• در زمان گذشته شمردن گردو، فندق، کاسه زدن برنج و گندم ارباب ها را باید نوکرها انجام می دادند که به این عمل  " وِدَشتِن" گفته می شد.

7-      هوجو پوسَخت وَکِت!

همانجا اسکان کرد. همانجا ماند.

کنایه: استفاده از موقعیت زمان و مکانی مناسب، پررویی.

یادآوری:

1-طالقانی(رودباری) یَه بگو سِلام  گونِه خر کوجار دابوسِم.

اگر به طالقانی(رودباری) سلام کنی می گوید خرم را کجا ببندم.

8-      خر  خر پاسِرَرِه نِمَرِه!

خر با لگد خر دیگر نمی میرد.

کنایه: همتا بودن، لایق همدیگر بودن(از جهت منفی).

یادآوری:

1-      هر دو کَسِنِ مُثان چی یَن.

هر دو مثل هم هستند.

9-      اَنا مَنا گُرِه نوکانِه.

هیچ کس صدایی نمی دهد.

کنایه: محل آرام، سکوت.

یادآوری:

1-      دال پَر نزَه(نزنِه).

پرنده کرکس هم پر نمی زد(نمی زند).

10-  وی شلوار دوتَه وَکِت(این زبانزد فارسی است).

شلوارش دو تا شد.

کنایه: ازدواج مجدّد، توانگری.

یادآوری:

وی زیر سر بلندا با.

زیر سرش بلند شد.

11-  اگر تی پشت گوش بِدِه مِرَم بِده!

اگر پشت گوشت را دیدی من را هم می توانی ببینی!

کنایه: داشتن خرده حساب، غیب شدن طرف معامله.

12-  آدم بَزن بِتاش!

آدم بزن و در رو!

کنایه: آدم حرّاف، پر رو و سؤاستفاده گر. فرصت طلب.